Η άθληση για τα παιδιά σήμερα είναι ουσιαστικά το παιχνίδι μιας εποχής όπου οι αλάνες έχουν εξαφανιστεί και δεν υπάρχει πια χρόνος, ευκαιρία ή και ασφάλεια για ελεύθερο παιχνίδι στις γειτονιές.

Γι’ αυτό να θυμάστε ότι ο βασικός στόχος της άθλησης πρέπει να είναι πρωτίστως μια ευχάριστη δραστηριότητα και μια πολύτιμη εμπειρία για το παιδί.

Οφέλη της άθλησης

• Η οργανωμένη άθληση δίνει την ευκαιρία στο παιδί να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση και να υιοθετήσει υγιεινά πρότυπα διαβίωσης, που θα το ακολουθούν σε όλη του τη ζωή.
• Μειώνει τον κίνδυνο για προβλήματα υγείας όπως η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η οστεοπόρωση και ποικίλες αναπτυξιακές διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος.
• Συμβάλλει στην ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων και του νευρομυϊκού συντονισμού.
• Το παιδί γίνεται μέλος μιας ομάδας και μαθαίνει να ενεργεί ισότιμα και με κανόνες, να συμμετέχει σε μια προσπάθεια προς έναν κοινό στόχο.

Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει;

Η χρονική στιγμή που ένα παιδί είναι έτοιμο για έναρξη αθλητικής δραστηριότητας, έχει σχέση με το αν έχει αναπτύξει τις κατάλληλες δεξιότητες, φυσικές, πνευματικές και κοινωνικές, που απαιτούνται για το κάθε άθλημα.
Η ηλικία των 6 είναι καλή για να ξεκινήσει το παιδί σας κάποιο άθλημα. Παρόλο που υπάρχουν τμήματα και για μικρότερες ηλικίες (από 3 ή 4 χρονών) αλλά και αθλήματα για νεογέννητα (π.χ. baby swimming, baby yoga κτλ.), η εξειδίκευση από μικρή ηλικία και η προπόνηση αρκετές ημέρες μέσα στην εβδομάδα, δεν αποτελεί απαραίτητα πλεονέκτημα μακροπρόθεσμα.

Με ποια κριτήρια επιλέγουμε το κατάλληλο άθλημα;

• Ποια είναι η προσέγγιση του προπονητή; Δίνει έμφαση στον ανταγωνισμό και στη νίκη ή στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων, στη συλλογική δουλειά και στην ευχαρίστηση;
• Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ή η ομάδα που θέλετε να γράψετε το παιδί σας δέχεται αρχάριους; Προτιμήστε ομάδες ή προγράμματα που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή νέων μελών, ανεξάρτητα από την ηλικία τους ή το επίπεδο δεξιοτήτων τους.
• Το συγκεκριμένο άθλημα ταιριάζει στο παιδί σας; Πολλές φορές για να ανακαλύψετε ποια δραστηριότητα ταιριάζει στα γούστα και την ιδιοσυγκρασία του παιδιού σας μπορεί να χρειαστούν κάποιες δοκιμές.
• Το παιδί σας απολαμβάνει τη δραστηριότητα; Έχει σημασία να περνάει καλά και να απολαμβάνει το άθλημα ή τη δραστηριότητα που έχετε επιλέξει. Σε καμία περίπτωση δεν ωφελεί να επιλέξετε αθλήματα που αρέσουν σε εσάς.

Προτεινόμενα αθλήματα

• Παιδιά 2-5 ετών 
Παιδιά μικρότερα των 6 ετών δεν διαθέτουν κινητικές δεξιότητες που απαιτούνται σε ομαδικά αθλήματα. Διαθέτουν περιορισμένη ισορροπία και προσοχή, ενώ η όραση και η ικανότητά τους να παρακολουθούν ταχέως κινούμενα αντικείμενα, δεν έχουν αναπτυχθεί ικανοποιητικά. Για αυτό το λόγο είναι καλό να επιλέγονται δραστηριότητες που εξυπηρετούνται από τις βασικές δυνατότητες του παιδιού αυτών των ηλικιών όπως: τρέξιμο, κολύμπι, ποδήλατο, να πετούν και να πιάνουν τη μπάλα, να πέφτουν κάτω και να κυλιούνται. Ο χορός ή το μπαλέτο καθώς και το ποδόσφαιρο συστήνονται μετά τη συμπλήρωση των 3 ετών. Με λίγα λόγια στις ηλικίες αυτές τα παιδιά πρέπει να παίζουν και να αυτοσχεδιάζουν, χωρίς να μπαίνουν κανόνες από μεγάλους.

• Παιδιά 6-9 ετών 
Στο εύρος αυτών των ηλικιών τα περισσότερα παιδιά έχουν αποκτήσει κινητικές δεξιότητες για απλά σπορ. Καθώς όμως ο συγχρονισμός χέρι – μάτι, που είναι απαραίτητος για την εκτέλεση πιο πολύπλοκων κινητικών στόχων με ενστικτώδη μορφή, ακόμα υπολείπεται, πρέπει να επιλέγονται σπορ που απαιτούν βασικές κινητικές δεξιότητες. Τέτοια είναι: το τέννις, ο στίβος, η ρυθμική γυμναστική, οι πολεμικές τέχνες και το σκι. Τα σπορ όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το βόλλευ, που απαιτούν οφθαλμοκινητικό συγχρονισμό και γρήγορες αποφάσεις κατά την ώρα του παιχνιδιού, αποδεικνύονται δύσκολα για τα μικρά αυτά παιδιά, εκτός και αν έχει γίνει προσαρμογή του αθλήματος στις δυνατότητες αυτής της ηλικίας. Η επιλογή των παραπάνω αθλημάτων σε αυτή την ηλικία πρέπει να γίνεται με στόχο την εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, παρά του ανταγωνισμού και της νίκης.

• Παιδιά 10-12 ετών
Από αυτή την ηλικία τα πιο πολλά παιδιά είναι έτοιμα για πολύπλοκα σπορ. Έχουν αποκτήσει τις κινητικές και αντιληπτικές εκείνες ικανότητες που απαιτούνται από τα ομαδικά και τα αθλήματα στρατηγικής.
Από αυτή την ηλικία επίσης τα παιδιά μπαίνουν στην εφηβεία. Έτσι σωματικές διαφοροποιήσεις ιδίως μεταξύ αγοριών στην ίδια ηλικία φαντάζουν δραματικές. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή του αθλήματος που ταιριάζει στο παιδί.
Αγόρια που αναπτύσσονται με ταχύ ρυθμό την περίοδο της εφηβείας, είναι ψηλότερα, βαρύτερα και δυνατότερα. Αυτό τους δίνει ένα φυσικό πλεονέκτημα αλλά δε σημαίνει ότι είναι και πιο προικισμένα ή ότι θα υπερτερούν επί μακρόν. Καλό είναι να ανταγωνίζονται παιδιά ίδιου σωματότυπου. Αντίθετα, αγόρια που ωριμάζουν σωματικά κάπως αργότερα μπορεί να βιώσουν σωματικό μειονέκτημα. Τα παιδιά αυτά πρέπει να ενθαρύνονται να συμμετέχουν σε σπορ με λιγότερη εμφαση στο σωματικό μέγεθος όπως τένις, κολύμπι, πολεμικές τέχνες, αθλήματα στίβου.

Ο ρόλος των γονέων

Οι γονείς καλό είναι να διατηρούν ρεαλιστικές προσδοκίες για την εξέλιξη και τις επιδόσεις του παιδιού και να δίνουν έμφαση στον ψυχαγωγικό χαρακτήρα του αθλήματος, να το επαινούν για την προσπάθεια και να το ενθαρρύνουν στην περίπτωση αποτυχίας. Επίσης, οφείλουν να επικοινωνούν με τους προπονητές και τους άλλους γονείς, για να διασφαλίζουν τις κατάλληλες συνθήκες άσκησης και την αποφυγή υπερβολικής πίεσης στα παιδιά.

Ως επίλογο, λοιπόν, μπορούμε να πούμε: «Ναι στην άθληση, ναι στη σωματική δραστηριότητα, χωρίς υπερβολές, για υγιή και χαρούμενα παιδιά»!