Ο υποσιτισμός είναι αποτέλεσμα κακής διατροφής ή έλλειψης φαγητού. Αυτό συμβαίνει όταν η πρόληψη θρεπτικών συστατικών είναι πολύ υψηλή, πολύ χαμηλή ή ελάχιστα έως καθόλου ισορροπημένη.
Η υποξία μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη και μια διατροφή με μεγάλες ποσότητες φαγητού αλλά όχι ισορροπημένη, οδηγεί στην παχυσαρκία.
Σε πολλά μέρη στον κόσμο ο υποσιτισμός οφείλετε στην έλλειψη τροφής. Σε ορισμένες περιπτώσεις ωστόσο, ο υποσιτισμός μπορεί να οφείλεται σε μια κατάσταση υγείας, όπως μια διατροφική διαταραχή ή μια χρόνια ασθένεια που εμποδίζει τον οργανισμό να απορροφήσει θρεπτικά συστατικά.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, ο υποσιτισμός αποτελεί τη σοβαρότερη απειλή για την παγκόσμια δημόσια υγεία. Σε παγκόσμιο επίπεδο, συμβάλλει στο 45% των θανάτων παιδιών ηλικίας κάτω των 5 ετών.
Τι είναι υποσιτισμός;
Από τον υποσιτισμό συνεπάγεται διατροφική ανεπάρκεια. Οι άνθρωποι μπορεί να τρώνε μεγάλες ποσότητες φαγητού αλλά λάθος είδη, έχοντας ως αποτέλεσμα τον υποσιτισμό. Εδώ όμως θα επικεντρωθούμε στις περιπτώσεις του υποσιτισμού όταν κάποιος δεν καταναλώνει αρκετή τροφή.
Η κακή διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη βιταμινών, μετάλλων και άλλων βασικών ουσιών. Η έλλειψη βιταμίνης C μπορεί να προκαλέσει στον ανθρώπινο οργανισμό μέχρι και σκορβούτο.
Το σκορβούτο είναι σπάνιο στις χώρες με ανεπτυγμένη βιομηχανία, ωστόσο μπορεί να επηρεάσει τους ηλικιωμένους, αυτούς που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και τους ανθρώπους που δεν τρώνε φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Μερικά βρέφη και παιδιά που δεν ακολουθούν μια πλήρη διατροφή για οποιονδήποτε λόγο, τότε μπορεί να τους προκληθεί σκορβούτο.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, 462 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποσιτίζονται και έτσι δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη. Το γεγονός αυτό επηρεάζει 159 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως. Ο υποσιτισμός κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
Ο υποσιτισμός μπορεί βοηθήσει στην ανάπτυξη ασθενειών όπως ιλαρά, πνευμονία, ελονοσία, διάρροια και γενικότερα θέτει το σώμα σε μεγαλύτερο κίνδυνο όσον αφορά τις ασθένειες.
Συμπτώματα
-Έλλειψη όρεξης ή ενδιαφέρον για φαγητό ή ποτό
-Κόπωση και ευερεθιστότητα
-Αδυναμία συγκέντρωσης
-Μόνιμο αίσθημα κρύου
-Απώλεια λίπους, μυϊκής μάζας και σωματικού ιστού
-Υψηλότερο κίνδυνο να νοσήσει κάποιος και μεγαλύτερο χρόνο αποκατάστασης της ασθένειας
-Υψηλότερο κίνδυνο εμπλοκών μετά από χειρουργική επέμβαση
-Κατάθλιψη
-Μειωμένη σεξουαλική ορμή και προβλήματα γονιμότητας
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις: η αναπνοή γίνεται πιο δύσκολη, το δέρμα μπορεί να γίνει πιο λεπτό, ξηρό, ανελαστικό, χλωμό και κρύο. Τα μάγουλα φαίνονται κοίλα και τα μάτια βυθισμένα καθώς και το λίπος εξαφανίζεται από το πρόσωπο. Τα μαλλιά γίνονται ξηρά και αραιά.
Στο τέλος, μπορεί να προκληθεί αναπνευστική και καρδιακή ανεπάρκεια και το άτομο μπορεί να μην μπορεί να ανταποκριθεί στο περιβάλλον. Η συνολική αυτή πείνα μπορεί να είναι θανατηφόρα εντός 8-12 εβδομάδων.
Τα συμπτώματα στα παιδιά είναι πιο έντονα. Αυτά παρουσιάζουν έλλειψη ανάπτυξης και συνήθως εμφανίζουν δείγματα κόπωσης. Η συμπεριφορά τους μπορεί να είναι αργή και πιθανόν να οδηγήσει σε μαθησιακές δυσκολίες.
Ακόμη και με τη θεραπεία, μπορεί να υπάρξουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ψυχική λειτουργία. Τα προβλήματα του πεπτικού συστήματος δεν παύουν να υπάρχουν και σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά μπορεί να είναι δια βίου.
Σε περίπτωση που το άτομο που νοσεί είναι ενήλικας, ακόμα και αν έχει νοσήσει βαριά, μπορεί να έχει πλήρη ανάρρωση με την κατάλληλη θεραπεία.
Αιτίες
Ο υποσιτισμός μπορεί να οφείλεται σε διάφορες περιβαλλοντικές και ιατρικές καταστάσεις.
-Χαμηλή πρόσληψη τροφής
Αυτό μπορεί να οφείλεται σε συμπτώματα μιας ασθένειας, για παράδειγμα, δυσφαγία στην οποία το άτομο δυσκολεύεται να καταπιεί.
-Προβλήματα ψυχικής υγείας
Η κατάθλιψη, η άνοια, η σχιζοφρένεια, η νευρική ανορεξία και η βουλιμία μπορούν να οδηγήσουν σε υποσιτισμό.
-Κοινωνικά προβλήματα
Μερικοί άνθρωποι που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές δεν έχουν την ικανότητα να βρούνε τόσο εύκολα τις τροφές που χρειάζονται. Από την άλλη υπάρχουν και αυτοί που δεν γνωρίζουν να μαγειρεύουν.
-Πεπτικές διαταραχές και προβλήματα στομάχου
Εάν το σώμα δεν απορροφά αποτελεσματικά τα θρεπτικά συστατικά, ακόμα και μια υγιεινή διατροφή δεν μπορεί να αποτρέψει τον υποσιτισμό. Τα άτομα με τη νόσο του Crohn ή ελκώδη κολίτιδα μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσουν μέρος του λεπτού εντέρου για να καταφέρουν έτσι να κάνουν τον οργανισμό τους να απορροφά τα θρεπτικά συστατικά.
Η κοιλιοκάκη είναι μια γενετική διαταραχή που συνεπάγεται δυσανεξία στη γλουτένη. Μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα έντερα και ανεπαρκή απορρόφηση τροφής.
Η επίμονη διάρροια, ο εμετός ή και τα δύο μαζί μπορεί να σε οδηγήσουν σε απώλεια ζωτικών θρεπτικών ουσιών.
-Αλκοολισμός
Ο εθισμός στο αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε γαστρίτιδα ή βλάβη στο πάγκρεας. Αυτό καθιστά δύσκολη την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και βιταμινών και έτσι εμποδίζεται η παραγωγή ορμονών που βοηθούν στη ρύθμιση του μεταβολισμού.
-Έλλειψη θηλασμού
Η έλλειψη θηλασμού μπορεί να προκαλέσει υποσιτισμό σε βρέφη και παιδιά.